⁠Leren langs de leerlijn

De Leerlijn

In mijn werk als trainer en coach maak ik graag gebruik van het concept van ‘de leerlijn’. 

De leerlijn maakt mooi visueel welke weg we iedere keer weer te gaan hebben bij een leerproces wat zich aandient en de fasen waar we doorheen gaan. De leerlijn laat zien dat leren vier verschillende fasen kent. We kijken er vaak niet zo bewust naar, maar het is nodig om door ál deze fasen te gaan om iets te leren.

Ondanks dat een leerproces eindeloos divers en complex kan zijn, maakt de leerlijn het leerproces betrekkelijk eenvoudig en daarmee beter te begrijpen. De leerlijn omschrijft het leerproces aan de hand van de begrippen: Bewustzijn & Bekwaamheid.

Bewustzijn is belangrijk omdat het nodig is voor verandering. Bewustzijn is altijd gekoppeld aan elke verandering van je bewuste gedrag. Bekwaamheid is van belang omdat een leerproces dient te leiden tot gedragsverandering, een waarneembare groei van bekwaamheid op een bepaald vlak. Hieronder werk ik de leerlijn uit aan de hand van een voorbeeld.

Onbewust onbekwaam

Tot zijn 30^e was de jongeman niet gericht op wat hijzelf wilde, hij was vooral bezig met wat anderen (van hem) wilde. Hij had daar verder totaal geen weet of last van. Want, hij was toch gewoon aardig en vriendelijk?

Bewust onbekwaam

De jongeman werd zich bewust van het feit dat hij het moeilijk vond om voor elkaar te krijgen wat hij wilde. Toen hij daar bewust naar ging kijken merkte hij op dat hij vaak ook helemaal niet eens wist wat hij wilde.

⁠Bewust bekwaam

De jongeman werd zich bewust van het feit dat hij het moeilijk vond om voor elkaar te krijgen wat hij wilde. Toen hij daar bewust naar ging kijken merkte hij op dat hij vaak ook helemaal niet eens wist wat hij wilde.

In deze fase word je je bewust van je onbekwaamheid en merkt het steeds vaker op bij jezelf. Dat is in eerste instantie niet prettig en naarmate je bewustzijn groter wordt komt je zelfbeeld steeds verder onder druk te staan. Vandaar dat je dan afdaalt richting de put.

Onbewust bekwaam

Weken, maanden en jaren verstrijken. De jongeman weet sneller en beter wat hij wil in allerlei situaties en het lukt hem steeds vaker om daar direct gehoor aan te geven, zonder er al te veel en te lang over na te denken. Hij kan hier steeds makkelijk naar handelen in contact met anderen, en er ontstaat langzaam maar zeker een automatisme.

Het effect van de leerlijn is dat mensen begrijpen waar ze doorheen gaan in een leerproces, en hoe ze door het leerproces heen gaan. Dat geeft rust. Het maakt het gemakkelijker om gevoelens van frustratie en spanning, die bij een leerproces horen, toe te laten. Vaak is onze eerste reactie om weg te blijven bij deze gevoelens. Maar alles wat je toelaat, zul je loslaten. Dit helpt om door de verschillende fasen van de leerlijn te komen. Met als resultaat een toegenomen bewustzijn en bekwaamheid.

Bron: ‘Op weg naar gezondheid’ – Piet Weisfelt